من باردارم چه کنم؟!

[فاطمه مهر]

زنان به هنگام بارداری، برنامه غذایی خود را کمی تغییر می‌دهند و به نکات آموزشی دوران بارداری و بعد از تولد فرزندشان توجه بیشتری می‌کنند. تمام تلاش آنها در این دوران خاص، برای داشتن فرزندانی سالم، شاد و باهوش است. پژوهش‌های بسیاری نشان داده است که مصرف روغن ماهی موجب باهوش‌تر شدن نوزادان و کاهش خطر افسردگی بعد از زایمان می‌شود.
با این حال اخیرا گروهی از دانشمندان و پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف روغن ماهی و روغن سبزیجات در دوران بارداری تضمین چندانی برای باهوش‌تر شدن کودکان و افزایش مهارت‌های یادگیری آنها نیست. بنابراین اگر نتایج تحقیقات به دست آمده کاملا درست باشد، چه باید کرد تا پس از دوران بارداری کودک سالم و باهوشی پا به دنیای واقعی زندگی بگذارد؟


آیا علم از برخی روش‌های افزایش ضریب هوشی جنین حمایت می‌کند و این روش‌ها را قبول دارد؟
والدین در این دوران سعی دارند با دنبال کردن برخی برنامه‌های آموزشی خاص دوران بارداری که بیشتر آنها را علم تصدیق نمی‌کند، جنین خود را باهوش‌تر کنند. مثلا برخی زنان در این دوران از طریق هدفون به آهنگ‌های موتزارت گوش می‌دهند. از نظر علمی این کار نه تنها موجب افزایش هوش جنین نمی‌شود، بلکه این صداهای بلند به جنین آسیب نیز می‌رساند.

آیا خوردن شکلات در دوران بارداری برای جنین مفید است؟
مصرف شکلات به صورت مداوم باعث می‌شود تا کودک سرحال‌تر و آرام‌تری داشته باشید؛ البته در این کار نباید زیاده‌روی کرد. زنانی که در دوران بارداری هفته‌ای ۵- ۷ بار شکلات می‌خورند، ۴۰ درصد کمتر از دیگران در معرض خطر تشنج آبستنی (افزایش فشارخون که هم برای مادر و هم برای جنین خطرساز است) قرار دارند.

استفاده از ظروف پلاستیکی در دوران بارداری محدودیتی دارد یا خیر؟
پلاستیک‌های خانگی اغلب حاوی مواد شیمیایی بیزفنول A و BPA هستند. مواد شیمیایی موجب اختلال در غدد درون‌ریز می‌شوند. این مواد حتی به میزان بسیار اندک و ناچیز هم روی رشد جنین اثر می‌گذارند؛ زیرا بدن با آنها به عنوان یک عامل خارجی و بیگانه برخورد می‌کند. بنابراین در دوران بارداری به برچسب این مواد پلاستیکی بیشتر توجه کنید؛ زیرا روی برچسب آنها قید شده است که آیا پلاستیک مورد نظر حاوی BPA هست یا خیر. این دسته از ظروف پلاستیکی را داخل مایکروفر و ماشین ظرفشویی قرار ندهید؛ زیرا حرارت صددرصد BPA را آزاد می‌کند.

مصرف الکل در دوران بارداری اکیدا ممنوع
تمام پزشکان در مورد مصرف الکل در طول دوران بارداری هشدار داده‌اند. براساس پژوهش‌ها مصرف الکل در دوران بارداری، خصوصا در سه ماه نخست، به جنین آسیب‌های جدی وارد می‌سازد.

آیا قرار گرفتن در موقعیت‌های پرتنش برای زنان باردار خطرناک است؟
استرس‌های آسیب‌زا و تهدید‌کننده، مثل زندگی در محدوده جنگ و مورد حمله دشمن قرار گرفتن، اثرات منفی روی جنین می‌گذارد. پژوهشگران دریافته‌اند که ارتباط نزدیکی بین استرس مادر و کاهش مهارت‌های زبانی نوزاد وجود دارد. هر چه میزان استرس و حوادث استرس‌زا بیشتر باشد، توانایی‌های نوزاد کاهش می‌یابد و هر چه بزرگ‌تر می‌شود، مشکلات رفتاری او نیز افزایش می‌یابد. به همین دلیل زنان باردار باید از میزان استرس‌های خود بکاهند و اطرافیان نیز او را از قرار گرفتن در محیط‌های پر تنش محافظت کنند. اما استرس‌های عادی و روزمره برای جنین خطری محسوب نمی‌شود و حتی می‌توان گفت به رشد مغزی آنها کمک هم می‌کند.
آیا ورزش کردن مادران به سالم‌تر و باهوش‌تر شدن نوزاد کمک می‌کند؟
ورزش کردن در حد متوسط و طبیعی برای زنان باردار بسیار مفید است. به هنگام انجام برخی حرکات بسیار سبک و نرم ورزشی، جنین نیز شروع به حرکت می‌کند. زنانی که احتمال می‌دهند نوزادشان به هنگام تولد درشت و سنگین وزن باشد، بهتر است ورزش کردن را فراموش نکنند؛ زیرا احتمال آنکه فرزندشان مغز بزرگ‌تری داشته باشد، بیشتر است. برای آنکه مادر در اثر ورزش کردن دچار کم‌آبی نشود، لازم است در طول انجام حرکات ورزشی و بعد از تمرین مقدار زیادی آب بنوشد.

حدود ۲۰ درصد از زنان در دوران بارداری دچار برخی اختلالات و ناراحتی‌های روحی می‌شوند و حدود ۱۰ درصد در افسردگی حاد به سر می‌برند. این مسائل چه تاثیری روی جنین دارد؟
زنان بارداری که از افسردگی شدید رنج می‌برند، بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس و به دنیا آوردن کودکان بسیار کم وزن قرار دارند. وضعیت روحی مادر روی رشد مغزی و سیستم عصبی جنین تاثیر می‌گذارد. کودکی که از مادر افسرده متولد می‌شود، حساس‌تر و زود‌رنج‌تر است و مشکلات خواب بیشتری دارد.

یکی از نگرانی‌های اصلی زنان باردار این است که چه کار بکنند و چه کار نکنند و یا چه بخورند و چه نخورند. آنها چگونه می‌توانند از شک و تردید نجات یابند و بدانند چه کاری واقعا برای خودشان و فرزندشان مناسب است؟
زنان باید به اندازه کافی مطالعه کرده و با متخصص زایمان خود صحبت کنند. هر کاری که در این دوران برای جنین خود انجام می‌دهند، در تمام طول حیات او تاثیر خود را حفظ می‌کند. اگر نگران این هستید که چه بکنید و چه نکنید، حتما می‌توانید بهترین کارها را برای فرزندتان انجام دهید.

مهم‌ترین عادت برای زنان باردار کدام است؟
هر چیزی که یک زن باردار می‌خورد و می‌نوشد، بسیار اهمیت دارد. این مساله نه تنها روی سلامت خودش، بلکه روی سلامت فرزندش نیز تاثیر می‌گذارد. بهترین کار این است که در این دوران یک رژیم غذایی سالم و متعادل را دنبال کنید. میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و ماهی یک رژیم سالم را تشکیل می‌دهند. اغلب زنان در مورد خوردن غذاهای دریایی نگران هستند. شما می‌توانید از ماهی‌هایی که جیوه کمتری دارند استفاده کنید، مثل: ساردین، ماهی کولی، تیلاپیا و سالمون.
چند نکته مهم که دانستن آنها برای زنان لازم است:
جنین در دوران بارداری به شدت تحت تاثیر محیط پیرامون خود است. مادری که کنترل بیشتری روی موادی که جذب می‌کند دارد، به رشد جسمی و ذهنی کودکش کمک بیشتری می‌کند.
اگر در فکر بارداری هستید و می‌خواهید فرزند شاد، سرحال و سالمی داشته باشید، بهتر است برخی مراقبت‌های خاص را پیش از مرحله بارداری انجام دهید. مثلا هر روز ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید بخورید تا از بروز برخی مشکلات عصبی جلوگیری شود. حتی می‌توانید قبل از بارداری واکسن ضد آنفلوآنزای مرغی و سرخجه نیز بزنید، زیرا در دوران بارداری نمی‌توان از این واکسن‌ها استفاده کرد و بیماری‌ها نیز مشکلاتی جدی برای مادر و فرزند به دنبال خواهند داشت.
قبل از بارداری یک آزمایش خون بدهید تا اگر مشکلاتی مثل کم‌خونی و یا عفونت دارید، مشخص شود.
قبل از اقدام به بارداری باید راجع به تمام داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید. برخی از داروهای ضدافسردگی و ضدحمله می‌توانند به قلب نوزاد آسیب برسانند و زایمان مادر را به خطر بیندازند.
به هیچ‌وجه سیگار نکشید، زیرا سیگار کشیدن در دوران بارداری باعث افزایش بروز «سندرم مرگ ناگهانی نوزاد» می‌شود.
خطر دیابت مربوط به بارداری و زایمان زودهنگام در مادران سنگین وزن که در طول دوران بارداری ۵/۶ – ۵/۱۱ کیلو نیز وزن اضافه می‌کنند و افرادی که وزن عادی دارند، ولی در دوران بارداری ۵/۱۱- ۱۶ کیلو وزن اضافه کرده‌اند، بسیار بیشتر است.
ورزش‌های نرم و سبک، باعث می‌شود اکسیژن بیشتری وارد خون شده و به جنین برسد.
این جمله کاملا نادرست است که در طول دوران بارداری هر چه بیشتر ویتامین جذب کنید بهتر است. مثلا افزایش ویتامین A می‌تواند موجب برخی نقص‌های مربوط به نخاع، مغز و قلب شود. بهتر است در مورد ویتامین‌ها و مکمل‌های مصرفی و میزان آنها با پزشک خود مشورت کنید.
برخی مواد شیمیایی خاص، پلاستیک‌های حاوی BPA، پوشش ظرف‌های مخصوص غذاهای کنسرو شده و لوازم آرایشی موجب بروز مشکلاتی مثل ناباروری می‌شوند. به جای آن خوردن غذاهای سالم و عدم استفاده از ظروف پلاستیکی نگهدارنده غذا با ناباروری مقابله می‌کنند.

منبع : مجله دنیای سلامت

[فاطمه مهر]

یک رژیم غذایی سالم برای بارداری سالم ضروری است. تغذیه مناسب از این لحاظ اهمیت دارد که مادر باردار می‌تواند از تامین مواد مغذی لازم برای رشد کودک اطمینان حاصل کند.

انرژی
انرژی مورد نیاز در افراد مختلف متفاوت است. افزایش نیاز به انرژی در سه ماهه اول بارداری ۱۰۰ کیلوکالری و در سه ماهه دوم و سوم ۳۰۰ کیلوکالری می‌باشد.

اسید فولیک
فولات یا اسید فولیک برای افزایش حجم خون مادر و کاهش خطر نقص لوله عصبی کودک لازم است. رژیم غذایی به تنهایی قادر به تامین فولات مورد نیاز نیست؛ به همین دلیل به همه زنان توصیه می‌شود سه ماه قبل از لقاح تا سه ماه پس از بارداری روزانه ۴۰۰ میکروگرم مکمل فولات مصرف کنند.

آهن
آهن برای حفظ سطوح کافی خون جهت رشد جنین و جفت ضروری است. از آنجا که بیشتر زنان به اندازه کافی ذخیره آهن برای تامین نیازها ندارند، معمولا دوز ۳۰ میلی‌گرم در روز طی سه ماهه دوم و سوم توصیه می‌شود. مصرف غذاهای غنی از آهن، مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ، میوه های خشک، غلات کامل نان و غلات غنی‌شده با آهن نیز می‌تواند از کم‌خونی فقر آهن پیشگیری کند.

کلسیم و ویتامین D
کودک کلسیم مورد نیاز برای سلامت استخوان‌ها و دندان ها را از مادر تامین می‌کند. بسته به سن، مصرف ۱۳۰۰-۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم و ۲۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D توصیه می‌شود. مصرف روزانه چهار تا شش وعده غذاهای غنی از کلسیم می‌تواند این نیاز را برطرف کند.

غذاهایی که در دوران بارداری باید از مصرف آنها اجتناب کرد :

۱)گوشت خام و غذاهای دریایی: گوشت‌های نپخته و غذاهای دریایی غیرمعمول به علت خطر مسمومیت لیستریا و سالمونلا نباید مصرف شوند.

۲)غذاهای دودی: این مواد نیز احتمال آلودگی با لیستریا را دارند؛ اما اگر به طور کامل پخته یا کنسرو شده باشند، مصرف آنها مانعی ندارد.
۴) تخم مرغ خام: تخم مرغ خام ممکن است حاوی سالمونلا باشد.

۵) ماهی‌هایی با مقادیر زیاد جیوه: مصرف کوسه ماهی، اره ماهی، شاه‌ماهی و ماهی خال منخالی باید به کمتر از دو وعده در هفته محدود شود.

۶) پنیرهای غیرپاستوریزه: مصرف پنیرهای نرم و غیرپاستوریزه ممنوع است و تنها از پنیرهای پاستوریزه باید استفاده کرد.

۷) جگر سیاه: با وجودی‌که جگر منبع غنی از آهن، است، به دلیل وجود سطوح بالایی از ویتامین A (که می‌تواند برای کودک مضر باشد) مصرف مقادیر بالای آن توصیه نمی‌شود. ۸) شیر و آبمیوه غیرپاستوریزه ۹) الکل: مصرف الکل منجر به ناهنجاری در جنین و نقایص نوزادی می‌شود.

غذاهای غنی از آهن
مصرف غذاهای غنی از آهن می‌تواند برای پیشگیری از کم‌خونی فقر آهن در زنان مفید باشد. نوع منبع آهن نیز در جذب آهن مهم است. منابع حیوانی دارای آهن هم هستند و درصد جذب بالایی دارند؛ در حالی‌که منابع گیاهی اغلب حاوی آهن غیرهم می‌باشند که جذب آن از آهن هم کمتر است. جگر گاو و گوسفند و مرغ، گوشت‌ها، ساردین و میگو از مهم‌ترین منابع آهن هم هستند. غلات صبحانه، لوبیا و عدس پخته، کنسرو لوبیا، سیب زمینی پخته با پوست و ماکارونی غنی‌شده از منابع مهم آهن غیرهم است. هشدار: به دلیل محتوای بالای ویتامین A که برای جنین مضر است، زنان باردار باید از خوردن مقادیر زیاد جگر خودداری کنند. برخی مواد غذایی، از جمله ویتامین C و گوشت، جذب آهن را افزایش می‌دهند.

عوامل افزایش‌ دهنده جذب آهن
از مهم‌ترین عوامل افزایش‌ دهنده جذب آهن غیرهم می‌توان به مواد زیر اشاره کرد:
۱)گوشت‌‌ها: ماهی و مرغ ۲)میوه‌ها: پرتقال، آب پرتقال، طالبی، توت فرنگی، گریپ فروت و غیره ۳) سبزیجات: کلم بروکلی، گوجه فرنگی، آب گوجــه فرنگی، سـیب زمینی،
فلفل سبز و قرمــز ۴) حبوبـات و سبوس ۵) محصولات سویا

انتخاب غذاهای غنی از کلسیم
کلسیم برای تشکیل استخوان و دندان ضروری است. و علاوه بر آن، به حفظ ضربان طبیعی قلب، تنظیم فشار خون و عملکرد طبیعی سیستم عصبی کمک می‌کند. برخی مطالعات نشان داده‌اند، کلسیم برای تسکین دردهای پیش از قاعدگی مفید است. مردان و زنان بالغ به‌طور متوسط روزانه به ۱۰۰۰میلی‌گرم کلسیم نیاز دارند. این میزان در زنان یائسه به ۱۲۰۰ میلی‌گرم در روز افزایش می‌یابد.
غذاهای غنی از کلسیم
مهم‌ ترین منابع کلسیم عبارتند از: ۱) شیر (۱ فنجان) : حدود ۳۰۰ میلی گرم ۲) ماست (۱۷۵ میلی لیتر) : حدود ۳۰۰ میلی گرم ۳) ماست یخ زده (نصف فنجان) : حدود ۱۰۰ میلی گرم ۴) بستنی (نصف فنجان) : حدود ۸۵ میلی گرم ۵) پنیر (مقدار کلسیم موجود در پنیر به نوع پنیر مصرفی بستگی دارد). ۶) سویا (نصف فنجان) : حدود ۲۵۰ میلی‌گرم ۷) کنسرو ماهی ۹۰ گرم : حدود ۲۰۰ میلی‌گرم
همچنین کلسیم در سبزیجات سبز تیره و لوبیا خشک یافت می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که کلسیم برخی از عوارض دوران بارداری، مانند فشار خون بارداری و زایمان زودرس را کاهش می‌دهد.

نتیجه‌ گیری:
تغذیه سالم در تمام مراحل بارداری اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا سلامتی مادر و جنین را تضمین می‌کند. خودداری از مصرف غذاهایی که خطر آلودگی به توکسوپلاسموز، سالمونلا و سایر باکتری های مضر را دارند، خودداری از مصرف الکل و سیگار، حفظ برنامه ورزشی مناسب، مانند پیاده‌روی و شنا، خلاصه‌ای از مراقبت‌های دوران بارداری است.

توصیه‌های رژیم غذایی برای کنترل علائم حاملگی

۱) بیماری صبحگاهی
بیماری صبحگاهی یکی از عوارض بارداری است که ممکن است منجر به کاهش دریافت مواد مغذی و انرژی در زن باردار شود. رعایت موارد زیر می‌تواند به کنترل این عارضه کمک کند.
۱) مصرف غذاهای سرد که بوی کمتری دارند.
۲) مصرف غذاهای خشک، مانند کراکر (بیسکویت) و ذرت ۳) مصرف وعده‌های غذایی کم حجم و مکرر در طول روز ۴) نوشیدن حداقل ۸ – ۱۰ لیوان مایعات در روز برای جلوگیری از کم‌آبی. تا حد امکان از مصرف زیاد آب در حین غذاخوردن پرهیز شود، زیرا ممکن است منجر به پرشدن معده و کاهش اشتها شود. ۵) پرهیز از خوردن غذاهای پرادویه
۲) یبوست
ممکن است یبوست به دلیل استفاده از برخی از داروها (مانند داروهای ضد درد، آرام بخش و ضد افسردگی ها) یا مصرف کمتر غذاهای حاوی فیبر، مانند غلات و سبزیجات و کاهش میزان فعالیت بدنی ایجاد شود. رعایت نکات زیر می‌تواند در کاهش یبوست مفید باشد.
۱)‌ نوشیدن حداقل ۸ – ۱۰ لیوان مایعات در روز
۲) استفاده از غذاهای فیبردار مانند:
غلات: نان دانه کامل، شیرینی، کلوچه، غلات صبحانه، سبوس جوی دو سر، نان گندم، جو، ذرت بو داده، برنج قهوه‌ای
میوه ها :میوه های خشک‌شده مانند زردآلو، خرما، آلو خشک و کشمش، انواع توت، تمشک، زغال اخته و توت فرنگی، پرتقال، سیب با پوست، آووکادو، کیوی، انبه و گلابی
سبزیجات :کلم بروکلی، اسفناج، نخود سبز و سایر سبزیجات برگ سبز تیره، نخود خشک و حبوبات مانند لوبیا قرمز، لوبیا سیاه و سفید، چشم بلبلی، نخود و عدس، آجیل.۳) افزایش فعالیت بدنی، مانند پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری ثابت ۴) مراجعه به پزشک معالج در صورت عدم درمان
۳) سوزش سر دل
سوزش سردل معمولا در اواخر بارداری بیشتر می‌شود و علت آن افزایش اندازه رحم و فشار آن روی معده است. رعایت نکات زیر می تواند در کنترل سوزش سر دل موثر باشد:

۱) افزایش تعداد وعده‌های غذایی و کاهش حجم غذای مصرفی در هر وعده. این کار منجر به کاهش میزان اسید معده و کاهش بار کاری معده می‌شود.۲) افزایش مصرف کربوهیدرات‌های کمپلکس، مانند برنج، نان و پاستا ۳) خودداری از مصرف غذاهای پرچرب. این غذاها مدت زیادتری در معده باقی مانده و منجر به افزایش اسید معده می‌شوند. ۴) خودداری از مصرف غذاهای پرحجم. این غذا‌ها منجر به افزایش ترشح اسید معده می‌شوند.
۵) پرهیز از مصرف الکل. ۶) خودداری از دراز کشیدن پس از خوردن غذا، حداقل به مدت ۴۵ دقیقه. ۷) استفاده از بالش‌های بزرگ‌تر در هنگام خوابیدن؛ به طوری‌که سر حدود ۲۰ سانتیمتر بالاتر از بدن قرار گیرد. ۸) پرهیز از مصرف افراطی موادی که منجر به افزایش ترشح اسید معده می‌شوند (مانند قهوه، چای).

دکتر سلطانعلی محبوب

[فاطمه مهر]

آیا نیاز به آهن و کلسیم مادران باردار بیشتر است؟ به دنبال مباحث گذشته در زمینه تغذیه مناسب در دوران بارداری در این بخش به دو ماده معدنی مهم و ضروری در این دوران پرداخته می‌شود.

کلسیم
در زمان بارداری برای ساخت استخوان‌ها و دندان‌های قوی کودک، رشد قلب، سیستم عصبی و ماهیچه‌های سالم و بسیاری موارد مهم دیگر به کلسیم کافی نیاز است. عوامل هورمونی اثرات زیادی بر متابولیسم کلسیم در زنان باردار دارند. هدف این عوامل هورمونی تامین کلسیم موردنیاز جنین در حال رشد است، چه بسا این نیاز به خرج کلسیم استخوان‌های مادر تامین شود. تقریبا ۳۰ گرم کلسیم در دوران بارداری جمع می‌شود که عمده آن در استخوان‌های جنین است. باقی در اسکلت مادر ذخیره می‌شود تا در زمان نیاز در شیردهی استفاده شود. مهم‌ترین زمان استفاده از کلسیم در سه ماه سوم بارداری است. زنان باردار بالای ۱۹ سال به روزانه ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم نیاز دارند که مانند زنان غیرباردار است، اما نکته مهم این است که کارایی جذب کلسیم در دوران بارداری بهتر می‌شود. اگر مقدار کافی کلسیم مصرف نشود، کلسیم استخوان‌های مادر برداشته شده و صرف نیاز جنین می‌شود و توده استخوانی مادر کاهش می‌یابد.
شیر و تولیدات لبنی بهترین منبع کلسیم هستند. اگر در مصرف شیر مشکل دارید از جایگزین‌های آن مانند ماست و دوغ استفاده کنید. براکلی، ساردین و سویا نیز کلسیم خوبی دارند. اگر رژیم غذایی شما مناسب باشد نیاز به مکمل ندارید، با این حال عمده مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی خاص بارداری کلسیم کافی دارند. به یک نکته مهم هم توجه کنید که جذب کافی کلسیم به دریافت کافی ویتامین D بستگی دارد.

آهن
قبل از بارداری شما به چند دلیل نیاز به آهن دارید:
آهن برای ساخت هموگلوبین ضروری است. هموگلوبین پروتئینی است که انتقال اکسیژن را در خون به عهده دارد.
آهن از اجزای مهم پروتئینی است که به تامین اکسیژن ماهیچه‌های شما کمک می‌کند.
آهن برای سلامت سیستم ایمنی لازم است.
اما در طی بارداری به دلایلی نیاز به آهن مهم‌تر می‌شود:
مقدار خون مادر تا ۵۰ درصد افزایش می‌یابد و بنابراین شما نیاز به هموگلوبین بیشتری دارید.
رشد جنین و جفت بویژه در سه ماه دوم و سوم بارداری، به آهن نیاز دارد.
بسیاری از خانم‌ها هنگام شروع بارداری ذخیره کافی آهن ندارند.
کم‌خونی فقرآهن در بارداری باعث زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد و افزایش خطر مرگ نوزاد می‌شود.
بیشترین نیاز مادر و جنین بعد از هفته ۲۰ بارداری است. میزان مورد نیاز این ماده مغذی در بارداری ۲۷ میلی‌گرم در روز است که ۹ میلی گرم در روز بیش از قبل بارداری است.

دو نوع آهن در مواد غذایی وجود دارد

۱- آهن هِم که در غذاهای حیوانی یافت می‌شود. گوشت قرمز یکی از بهترین منابع آهن برای زنان باردار است. جگر آهن زیادی دارد، اما چون حاوی ویتامین A زیادی است باید در بارداری از مصرف زیاد آن خودداری شود. ۲- آهن غیرهِم عمدتا منبع گیاهی دارد و جذب آن از آهن هم کمتر است. حبوبات و دانه‌ها منبع خوب آهن غیرهم هستند. با این حال نیاز نیست که روزانه مقدار زیادی گوشت بخورید، اگر مقدار کمی ‌پروتئین حیوانی را در کنار غذاهای گیاهی مانند حبوبات مصرف کنید، آهن گیاهی بهتر جذب می‌شود.

رعایت موارد زیر به جذب بهتر آهن رژیم غذایی کمک می‌کند:

از نوشیدن چای و قهوه با وعده غذایی یا به فاصله کوتاهی از آن خودداری کنید. این نوشیدنی‌ها حاوی ترکیباتی هستند که جذب آهن را کاهش می‌دهند.
از مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند مرکبات، توت فرنگی و براکلی در وعده‌های غذایی خود استفاده کنید. این ویتامین به جذب بهتر آهن کمک می‌کند.
سبوس غلات ماده‌ای به نام فیتات و اسفناج ماده‌ای به نام اگزالات دارند، که جذب آهن را می‌کاهند. در کنار آنها سعی کنید از یک افزایش دهنده جذب آهن مانند مرکبات مصرف کنید.
مکمل آهن و کلسیم را همزمان استفاده نکنید.
به ندرت زنان با ذخیره کافی آهن وارد دوره بارداری می‌شوند، بنابراین توصیه می‌شود زنان باردار مکمل آهن استفاده کنند. بهتر است مکمل آهن بین وعده‌های غذایی خورده شوند و همراه آن از شیر، چای یا قهوه استفاده نشود. نوشیدنی‌های حاوی ویتامین C مانند آب مرکبات جذب آهن را می‌افزایند. البته از مصرف بی رویه مکمل آهن باید پرهیز شود، زیرا پیامدهای بدی بر سلامت مادر و جنین دارد. با این حال تقریبا تمام مادران باردار نیاز به دریافت حدود ۳۰ میلی گرم در روز از مکمل دارند، البته برخی مادران با مصرف این مکمل‌ها دچار ناراحتی‌های گوارشی بویژه یبوست می‌شوند. در صورت بروز مشکلات این‌چنینی با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید. ممکن است برای شما از مقدار کمتری آهن استفاده شود و یا در طول روز توزیع شود. احتمال دارد تعویض نوع مکمل برای شما مفید باشد. شایان ذکر است که مصرف مکمل آهن باعث تیره رنگ شدن مدفوع می‌شود که کاملا طبیعی بوده و جای نگرانی نیست.

دکتر مجید حاجی فرجی متخصص زنان

[فاطمه مهر]

در همه حال بهداشت ‌دهان‌ و دندان‌ یکی‌ ازشاخه‌های‌ مهم‌ بهداشت‌ عمومی‌ به‌ شمارمی‌رود ورعایت‌ آن‌ موجب‌ پیشگیری‌از بروز بسیاری‌ از بیماریهای‌ دیگرمی‌شود. اما اینک متخصصین زنان و زایمان در کشور سوئد می گویند بیماریهای لثه می توانند عامل بازدارنده ای برای بارداری باشند .
پژوهشگران استرالیایی که در کنفرانس باروری در کشور سوئد شرکت کرده بودند عنوان کردند زنانی که قصد دارند باردار شوند باید دندانهای خود را مسواک بزنند و به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت بدهند چرا که بیماریهای لثه می توانند عامل بازدارنده ای برای بارداری باشند.

این متخصصان در نشست سالانه انجمن اروپایی تولید مثل انسانی و جنین شناسی خاطرنشان کردند که بیماریهای لثه به اندازه چاقی در به تاخیرانداختن بارداری تاثیرگذار هستند. این یافته حاصل مطالعه روی ۳ هزار و ۴۱۶ زن باردار ساکن غرب استرالیا است که اکثر آنها جوان بوده و پیشینه آسیایی داشتند.

این بررسی ها نشان داد زنانی که دچار بیماری لثه هستند از زمانی که اقدام به بارداری می کنند حداقل هفت ماه طول می کشد تا بتوانند باردار شوند در حالی که در زنانی که لثه های سالم دارند این مدت به ۵ ماه تقلیل می یابد. در این مطالعه عوامل دیگری مثل سیگار کشیدن و وزن نیز در نظر گرفته شده اند.

پروفسور روگرهارت استاد طب باروری در دانشگاه استرالیایی غربی در این باره گفت: در این مطالعه برای اولین بار رابطه بین بیماری لثه با باردار شدن مشخص شده است.

پیش از این پژوهشگران دریافته بودند که یماریهای شدید لثه در حین بارداری ، خطر زایمان زود رس را تا ‪ ۷‬برابر افزایش می‌دهد . و منجر به سوء تغذیه و کاهش وزن جنین می شود.

زنان پیش از بارداری لازم است با مراجعه به مراکز دندانپزشکی و معاینه دهان و دندان خود از سلامت آن مطمئن شوند؛ تا در زمان بارداری با پوسیدگی شدید دندان مواجه نشوند.

پزشکان بدون مرز

[فاطمه مهر]

کلسیم برای حفظ سلامت استخوان‌ها ضروری است و اولین موردی که برای تأمین این ماده به ذهن ما می‌رسد لبنیات است. اما کلسیم مورد نیاز بدن ما تنها از محصولات لبنی تامین نمی‌شود.
در واقع کلسیم در موادی باور نکردنی از سبزی‌جات گرفته تا یک برش پرتقال پنهان شده است. در این مطلب ما به شما مواردی را معرفی می‌کنیم که با اضافه کردنشان به سبد خرید می‌توانید منبع غنی از کلسیم را از آن خود کنید.
سبزی‌جات (برگهای خوراکی)

سبزی‌جاتی با برگ‌های سبز تیره همانند اسفناج، حاوی کلسیم و دیگر ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. این سبزی‌جات مفید از بهترین گزینه‌های یک تغذیه سالم به شمار می‌روند. سالاد اسفناج و یا خوردن یک وعده اضافی از سبزی‌جات در وقت ناهار می‌تواند کلسیم مورد نیاز بدن شما را تامین کند.

مواد غذایی غنی شده

غذاهای آماده معمولاً شهرت بدی دارند اما اغلب آنها با ویتامین‌ها و مواد معدنی همانند کلسیم غنی شده‌اند. غلاتی که در صبحانه هستند، بهترین گزینه از این دست و بهترین راه برای جذب کلسیم هستند؛ البته باید مراقب شکر افزوده آن‌ها باشید.

پرتقال

این همه مرکبات خوشمزه، هرکدام حاوی کلسیم هستند. یک برش پرتقال تازه نه تنها سیستم ایمنی بدن شما را بالا می برد بلکه باعث می‌شود فرم استخوان‌بندی بدن را در فرم ایده آل خود حفظ کنید.

بادام

بادام حاوی کلسیم و ویتامین E است که هر دوی آنها سلامت مو و ناخنهای شما را تضمین می کنند. یک مشت، بادام کلسیم مورد نیاز روزانه بدنتان را تامین خواهد کرد.

لوبیا چیتی

لوبیا سرشار از پروتئین، فیبر و کلسیم است و یک ماده غذایی عالی و مقرون به صرفه است که به راحتی می‌توانید آن را به دستور غذایی خود اضافه کنید